Jan Wojewski, fot. Łukasz Laskowski
Jan Wojewski urodził się 10 maja 1956 r. w Wejherowie.
Jego ojciec Jan Wojewski był wieloletnim dyrektorem szkoły podstawowej w Kamieniu koło Szemuda, matka Elżbieta Wojewska, z domu Musch była z pochodzenia Niemką, na co dzień zajmowała się wychowywaniem dzieci i pracą w gospodarstwie.
Rodzice Jana Wojewskiego zakochali się w sobie w czasie okupacji.
Jan Wojewski pochodzi z rodziny o tradycjach patriotycznych, posiadającej polskie i kaszubskie korzenie.
Brat Jana Wojewskiego seniora oraz jego dalszy krewny Grzegorz Wojewski byli w czasie okupacji członkami Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”.
Matka Jana Wojewskiego, jako rodowita Niemka nie miała łatwego życia w czasach tuż po zakończeniu wojny. Małżeństwo z Polakiem sprawiło, że pozostała w Polsce, podczas gdy jej rodzice i trzy z czterech sióstr jeszcze w trakcie działań wojennych trafili do Niemiec; aż do początku lat 60-tych nie mogła się z nimi spotkać.
W 1971 r. Jan Wojewski rozpoczyna naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Wejherowie, w tym samym roku umiera jego ojciec. To bardzo trudny czas dla Elżbiety Wojewskiej, która zostaje sama z trójką dzieci, z bardzo malutką rentą po mężu.
W szkole średniej Jan przejawia duże zainteresowanie przedmiotami humanistycznymi, zwłaszcza historią. Z bardzo dobrym wynikiem składa maturę, a dzięki sukcesom osiągniętym w olimpiadach wiedzy dostaje się bez egzaminu na Uniwersytet Gdański na kierunek historia. Jeszcze w szkole średniej poznaje swoją przyszłą żonę Bożenę, z domu Kreft, która w tym samym roku zostaje studentką kierunku matematyka na tym samym uniwersytecie.
czytaj dalej...
W 1976 roku młody student Jan Wojewski jest świadkiem strajków robotniczych w Radomiu i Ursusie, na fali tych wydarzeń angażuje się w działalność opozycyjnych organizacji studenckich, zajmuje się m.in. drukiem i kolportażem materiałów, które pojawiały się w tak zwanym drugim obiegu.
W 1978 r. Jan Wojewski uczęszcza na seminarium magisterskie u profesora Romana Wapińskiego wraz z kolegami z roku: Aleksandrem Hallem i Aleksandrem Rybickim, do tego grona dołączy później także Donald Tusk.
W 1979 r. roku zawiera związek małżeński z Bożeną Kreft, ślubu udziela im ksiądz Bogusław Żurawski, kapłan środowisk akademickich w Wejherowie, który miał duży wpływ na formowanie się ich postaw.
Po ukończeniu studiów Wojewski podejmuje pracę jako nauczyciel historii w Liceum Medycznym w Wejherowie. Jako młody absolwent historii pragnie nauczać przedmiotu w sposób zrywający z dotychczasową tradycją. Jego metody nauczania nie spotykają się ze zrozumieniem wśród większości kadry nauczycielskiej.
Na początku lat 80-tych wraz z żoną angażują się w tworzenie struktur Solidarności w oświacie na terenie powiatu wejherowskiego. Jest to trudny teren, z wieloma nauczycielami nastawionymi sceptycznie, mimo to udaje się utworzyć Komisję Zakładową i koła Solidarności w kolejnych szkołach.
Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981 r. zostaje pozbawiony możliwości wykonywania pracy nauczyciela historii i „przesunięty” na stanowisko bibliotekarza, jego żona również traci pracę. W roku 1984 rodzi się ich syn Łukasz.
Następne lata to nieustanne szukanie pracy. Jan Wojewski „bawi się” w tak zwanego krawca-rzemieślnika. Mieszka z żoną w domu teściów w Wejherowie, zajmując jeden pokoik, jest to trudny czas dla młodych rodziców, również z tego powodu, że ich synek często choruje.
Pojawiają się pierwsze myśli o emigracji, mimo że w międzyczasie udaje mu się dostać pracę nauczyciela w szkole w Pucku.
W 1987 roku podejmuje pierwszą próbę przedostania się do Niemiec. Zapisuje się na wycieczkę do Berlina Zachodniego z zamiarem pozostania tam na stałe, a następnie ściągnięcia żony i syna. Ostatecznie rezygnuje z tych planów i postanawia wrócić.
W trakcie tego krótkiego pobytu w Berlinie nawiązuje kontakt z rodziną ze strony matki, która obiecuje przysłać mu upragnione zaproszenie. W 1988 po raz kolejny udaje się do Niemiec.
Rozpoczyna bardzo trudną procedurę zalegalizowania swojego pobytu, w międzyczasie dołącza do niego żona z synem.
W Niemczech Jan Wojewski pracuje jako wychowawca w szkole oraz ośrodkach dla młodzieży, jego żona zajmuje się doradztwem podatkowym.
Na emigracji w 1990 r. rodzi się ich drugie dziecko, córka Dominika.
W 2022 r. Jan i Bożena Wojewscy postanowili wrócić do Polski, ponownie zamieszkali w Wejherowie.
Ich syn Łukasz ukończył studia medyczne i jest lekarzem specjalistą, córka Dominika jest doktorem prawa. Oboje mieszają w Berlinie.
31 sierpnia 2023 r. Jan Wojewski został odznaczony „Krzyżem Wolności i Solidarności” w uznaniu jego zaangażowania w ruch Solidarności.
Wywiad przeprowadziła Joanna Majchrzak 12 lipca 2023 roku w Gdyni. Realizacja i montaż: Łukasz Laskowski